Voeding heeft 3 belangrijke functies: zorgen voor opbouw en herstel van het lichaam, het leveren van energie aan het lichaam zodat het kan functioneren en ervoor zorgen dat alle lichaamsprocessen kunnen doorgaan. Algemene voedingsbehoeften zijn niet vast te stellen, deze variëren per individu. Ouderen hebben minder behoefte aan energie naarmate ze ouder worden. Beperk daarom frisdrank, alcohol en snacks. Groenten, fruit en volkorenproducten zorgen voor een goede stoelgang. Biedt eventueel kleinere porties verspreid over de dag aan. Beperk de hoeveelheid zout bij het eten. Adviseer minimaal 2 liter water per dag te drinken. Een prettige omgeving tijdens de maaltijd heeft een gunstige invloed op de eetlust. Verdriet, angst en nervositeit hebben vaak een negatieve uitwerking op de eetlust.

Bij de verzorging van voeding is de kwaliteit erg belangrijk. Het gaat hierbij om de gehele zorg rondom de voeding, dus vanaf de bereiding tot en met de maaltijd die aan de zorgvrager geserveerd wordt. De zorgvrager zal een maaltijd van goede kwaliteit ervaren wanneer:

• De tafel gedekt is
• Kleurencombinatie en consistentie van de maaltijd goed zijn
• De geur en smaak aantrekkelijk zijn
• De grootte van de porties goed is afgestemd op de behoeften van de zorgvrager

Een zorgvrager met koorts, zal meer vocht verliezen, wat aangevuld moet worden. Ook zal de zorgvrager minder trek hebben. Het is daarom verstandig om meerdere keren per dag voeding aan te bieden en rekening te houden met de smaak van de zorgvrager.

Als mensen onvoldoende eten en drinken of geen volwaardige voeding gebruiken, kan dat te maken hebben met een tekort aan vaardigheid, kennis of motivatie. Je kunt een zorgvrager op verschillende manieren hulp bieden bij het eten en drinken. Soms hoef je alleen de maaltijd te serveren, andere keren neem je een gedeelte van de zelfzorg over. Ook komt het voor dat je adviezen geeft over het gebruik van de vele hulpmiddelen die er zijn. Je kunt de zelfzorg bij eten en drinken gedeeltelijk overnemen. Denk hierbij aan het serveren van de maaltijd, het snijden of prakken van de maaltijd, het geven van aanwijzingen over de inhoud van de maaltijd (bij bijvoorbeeld slechtzienden) of het regelmatig aanbieden van dranken.

De zorg voor voeding en vocht vraagt naast veel kennis ook begrip en inlevingsvermogen van de zorgverlener. Zorgvragers worden afhankelijk wanneer zij door beperkingen niet meer zelf kunnen eten of hun eten niet zelf kunnen kiezen. Andere problemen die bij de zorg voor voeding een rol spelen, zijn gebrek aan eetlust of juist te veel willen eten. Veel problemen hebben achterliggende oorzaken. Het is van belang dat je zorgvuldig met de afhankelijkheid en de gewoonten van de zorgvrager omgaat. Toon ook begrip en respect voor mensen met andere voedingsgewoonten. Voorkom dwang of betutteling als het eten en drinken niet gaat zoals het misschien zou moeten gaan.

Bij een bedlegerige zorgvrager zal er rekening gehouden moeten worden met het slikken. Liggend eten gaat moeizaam. Het is van groot belang om de zorgvrager, indien mogelijk, recht op te zetten. Bij het aanbieden van voeding zal de zorgverlener rekening moeten houden met beschermende kleiding die nodig is om besmetting te voorkomen.

Niet alle zorgvragers weten welke voedingsstoffen geadviseerd worden voor hun individuele lichamelijke behoefte. Als je problemen signaleert, is het van belang om dit met een collega te bespreken. Bijvoorbeeld wanneer een zorgvrager heel weinig of juist heel veel eet of zich regelmatig verslikt. Daarnaast is de keuze van voeding afhankelijk van persoonlijke voorkeuren, gewoonten, mogelijkheden en behoeften.

Enkele algemene adviezen bij het kiezen van voedsel zijn:

• Stem de voedselkeuze af op de voedingstoestand van de zorgvrager
• Overleg altijd met de zorgvrager over gewoonten, behoeften en mogelijkheden en pas die toe in de voedselkeuze
• Motiveer en adviseer de zorgvrager tot een gezonde voedingskeuze volgens de Schijf van Vijf en de Top 10 voor lekker en gezond eten
• Overleg eventueel met de arts of diëtiste en houd je aan hun adviezen en richtlijnen
• Houd rekening met de religieuze en culturele achtergronden van de zorgvrager. Migranten willen bijvoorbeeld weten wat er in de voeding zit voordat ze een advies kunnen opvolgen of een menu kunnen kiezen

Stimuleren van het eten kan op veel verschillende manieren, maar wordt beperkt voor een zorgvrager die met het COVID-19 virus besmet is. Deze zorgvrager mag en kan niet aan tafel bij andere zorgvragers en de zorgverlener moet rekening houden met wettelijke voorschriften.